خواص روغن و افزودنی های آن
روغن مورد استفاده در موتور باید بتواند به وظایف خود به خوبی عمل کند مثلا دارای گرانروی مناسب در همه درجه حرارت ها باشد در مقابل درجه حرارت های بالا فشار های بالا خوردگی و کف کردن مقاوم باشد و همچنین خا صیت پاک کنندگی و ضد زنگ داشته باشد برای رسیدن به این اهداف در روغن ها از مواد افزودنی در روغن استفاده می کنند تا این خواص را در روغن ها ایجاد نمایند خواص روغن های جدید و افزودنی های ایجاد کننده این خواص به این ترتیب است :
1-افزودنی های بهبود دهنده شاخص گرانروی
همانگونه که گفته شد روغن ها در درحه حرارت های پایین دارای گرانروی بالا و در درجه حرارت های بالا دارای گرانروی پایین می شوند این تغییرات گرانروی در درجه حرارت های مختلف موتور ممکن است کارکرد دستکاه های روغن کاری و وظیفه ی روغن در موتور را دچار نقص کند به همین دلیل در روغن ها از مواد بهبود دهنده گرانروی استفاده میکنند تا روغن دارای گرانروی معینی در درجه حرارت های پایین وبالا شود این روغن ها همان روغن های اتوماتیک یا چند درجه ای هستند0
افزودنیهای ضد اکسیدا سیون
روغن های موتور دارای مقداری هیدروکربن غیر اشباع هستند که با تلاطم روغن دردرجه حرارت های بالا و مخلوط شدن آن با هوا و اکسیژن باعث تمایل روغن به اکسید اکسیون میشود اکسیده شدن روغن باعث غلیظ شدن آن و تشکیل اسید های خورنده میگردد غلیظ شدن روغن در اثر اکسید اسیون موجب ایجاد رسوبات سیاه ولجنی بر روی قطعات داخلی موتور می شود که دارای اثرات خورنده روی این قطعات میباشد0
موادافزودنی ضد خوراکی
این مواد باعث ایجادیک لایه محافظ شیمیایی بر روی قطعات فلزی می شوند و از اثر واکنش مواد آلوده و اسید های خورنده روغن و آب روی قطعات آب جلوگیری می کند0
مواد افزودنی پاک کننده
مواد پاک کننده موجب خنثی کردن اسیدهای موجود در روغن که به علت اکسیداسیون و گازهای ناشی از احتراق به وجود آمده اند میشود و به پاک کردن آنها نیز کمک می کنند0
افزودنی های ضدکف
روغن با گردشو ریزش مداوم در داخل موتور و کارتل همانند هر مایع دیگری با هوا ترکیب شده و کف میکند کف روغن به علت هوا در داخل آن موجبد کاهش کشش و پمپاژ روغن در موتور می شود افزودنی های ضد کف با کاهش کشش سطحی لایه روغن موجب پاره و ناپدید شدن حباب های روغن می شوند0
افزودنی های معلق ساز
هنگام کار موتور ممکن است ذرات کربن ویاذرات خارجی و آلوده کننده وارد روغن موتورشوند افزودنی های معلق ساز با معلق نگه داشتن این ذرات در خود از ایجاد رسوب در داخل موتور جلوگیری میکنند0
مواد افزودنی های بهبود دهنده اصطکاک بالا
این مواد توسط واکنش مواد شیمیایی روی سطح تماس دو فلز تشکیل یک لایه می دهند که داین لایه دارای مقاومت برشی کمتری از فلز پایه است بنابراین تشکیل این لایه موجب کاهش اصطکاک میان قطعات متحرک در شرایط روان کاری مرزی وعدم قطع لایه ی روغن بین آنها هنگام فشار های بالا می شود0
مواد افزودنی های ضد سایش
این مواد همانند مواد بهبود دهنده ی اصطکاک عمل میکنند و با ترکیب شیمیایی با سطح فلز ب آ
از تماس سطوح فلزی در شرایط سخت جلو گیری میکند0
افزودنی های پایین اورنده ی نقطه ی جوش
این مواد از انجماد وتشکیل شبکه های کریستالی وسفت شدن روغن در درجه های حرارت های پایین جلوگیری می کنند0
پس با توجه به خواص و افزودنی های ذکر شده در روغن استفاده از روغن مناسب ویا کیفیت بالا در موتور برای ایجاد وظایف ذکر شده الزامی است0
طبقه بندی کاربردی روغن های موتور
انستیتوی نفت آمریکا (API)انجمن مهندسین خودرو
خودرو SAE)) و انجمن تست مواد آمریکا ( ASTM)تعداد چند طبقه بندی برای روغن های موتوروبراساس کاربردآنها تدوین کردند این روغن ها با حروف (S )و(C)مشخص شده اند Sروغن مخصوص موتورهای اتومبیل و بنزینی و موتورهای دیزل سبک و Cروغن مخصوص موتورهای با فشار بالا و سنگین کار (دیزل) هستند0
در جدول 3_12 طبقه بندی روغن های موتور بر طبق استاندار APIو سطح کار آیی گزارش تست ها و مشخصات آنها نشان داده شده است
